Zilt

de plek voor kunstenaars en kunstminnenden in Harlingen en omgeving

Laura Gerritsen

PRENTENBOEKEN ALS KERS OP HET WERK

Interview door Judy Lohman. Fotografie: Wouter Koster.

Laura Gerritsen - portret
Laura Gerritsen - portret

Wat opvalt in Laura’s huis zijn de rustige, aardse kleuren met doelgerichte accenten in blauw. Maar ook de regelmaat. De witte kopjes in een keurige, strakke rij, de keurig opgevouwen blauwwitte theedoeken, alles klopt gewoon. Ze heeft er duidelijk goed over nagedacht waar wat moet staan. Regelmaat geeft immers rust, niet alleen in het hoofd maar ook in het zicht. Dat georganiseerde heeft ze vanuit huis meegekregen als één van de drie jongsten in een geolied, gezellig katholiek gezin. We gaan terug in de tijd.

DEN HAAG

Laura wordt in 1949 in Den Haag geboren als één van een (twee-eiige) tweeling. Na haar en haar tweelingbroer Bert, of Bertje zoals ze hem liefkozend noemt, maakt haar zusje Els het gezin compleet.

Met acht kinderen, twee jongens en zes meisjes, is het een vrolijk en vooral door haar moeder strak georganiseerde familie. Ze zagen er altijd uit om door een ringetje te halen met de jongensharen keurig geknipt, voor de meisjes de haren in vlechten of paardenstaarten en hun rokjes in een scherpe, strakke plooi. Ze leerden discipline, wachten op je beurt en met twee woorden spreken – er mocht zeker niet gevloekt worden – en een ander wat gunnen. Je moest vooral niet opvallen maar voorbeeldig en netjes zijn. Het was een traditioneel gezin waar moeder haar taak als huisvrouw erg serieus nam en met een strenge (doch rechtvaardige) hand aan het roer stond. Haar moeder was overigens bepaald niet verlegen. Liep ze bijvoorbeeld in Den Haag premier Den Uyl tegen het lijf, dan had ze voldoende zelfvertrouwen om de beste man enkele warme woorden te geven: ‘U heeft geen gemakkelijke baan hoor, u heeft het ook maar moeilijk.’

Haar vader had een veeleisende baan als hoofdinspecteur van de politie, maar speelde ook een actieve rol als pater familias. Geregeld nam hij de kinderen mee op de fiets, naar opa en oma in Rotterdam, het Westland of naar Delft. Zingend gingen ze dan op pad. Of ze deden samen de afwas, vader weer hummend van tevredenheid. Het was een warme, beschermde jeugd. Door zijn functie had vader een goed beeld van de criminaliteit in Den Haag. Wilde ze dansen in Scheveningen? Dan was zijn opmerking: ‘’Je moet het zelf weten, maar ik zou het niet doen,’’ voldoende voor Laura om van het voornemen af te zien.

Ze was, zo omschrijft ze zichzelf, dan ook wel erg braaf en ijverig, eigenlijk een modelkind in tegenstelling tot haar tweelingbroer Bert. Zelfs op driejarige leeftijd speelde hij nog buiten als de straatlantaarns aangingen, het moment dat moeder aan hen had meegegeven waarop ze absoluut naar binnen moesten. Dan stond Laura handenwringend in de deuropening zachtjes naar haar tweelingbroer te roepen. “Bertje, kom dan. Bertje, binnenkomen, de panlarentalen branden.’’ Een grappig zelfbedacht woord dat ze nog steeds gebruiken in de familie Gerritsen.

Eén keer liet hun vader hen zijn pistool zien en de dreg waarmee hij fietsen uit de gracht viste, met de opdracht dat ze er verder absoluut niet aan mochten komen. Laura piekerde er natuurlijk niet over om deze zaken aan te raken. Nee, dan Bert, je kon erop wachten. Niet veel later zat hij natuurlijk met de bewuste dreg te vissen in de Haagse grachten, met een zenuwachtige Laura ernaast. Wat Laura misschien aan lef ontbrak werd door Bert volledig gecompenseerd.

Het was een katholiek gezin. Dus gingen ze trouw naar de mis. Zingen, vooral vader had een prachtige volle stem, of rituelen, heilige communie, het waren allemaal zaken waar Laura erg van genoot, maar na haar achttiende toch afscheid van nam.

Spontaan geeft ze haar jeugd al met al ’een vette zeven.’

VIA MULO, KLEUTERKWEEK NAAR DE KWEEKSCHOOL

Eigenlijk wist Laura al als zevenjarig kind dat een kleuter het leukste is wat je maar kan bedenken. Waarom? De onbevangenheid, geen geheime agenda’s, de puurheid van het nog onbedorven kind. Ze begreep ze, dat is eigenlijk de samenvatting. Met een antenne, gevoed door haar eigen jeugd wist ze het jonge kinderbrein te doorgronden en er feilloos mee om te gaan. Het was dan ook logisch dat ze na de mulo naar de destijds nog bestaande kleuterkweek ging. ‘Echt zonde dat deze niet meer bestaat,’ stelt Laura. De KLOS. De Kleuter Leidster Opleiding School is in 1984 samen met de Pedagogische Academie (de PA) opgegaan in de huidige Pedagogische Academie voor het Basisonderwijs (PABO). Na de KLOS doorliep Laura nog de kweekschool (die dus later veranderde in de PA). Al met al was ze begin twintig toen ze klaar was met school en haar eerste baan als leerkracht voor geestelijk gehandicapte kinderen begon. Een mooie maar ook uitdagende baan waarbij ze soms het verdriet van de ouders mee naar huis nam.

BERT NEEMT HAAR MEE

Niet haar tweelingbroer Bert maar haar man Bert neemt haar mee. Eerst uit het ouderlijk huis, nog maar 22 jaar oud. Jong natuurlijk, maar dat vond ze zelf niet destijds. Ze kwam terecht in Oegstgeest want Bert had een baan op personeelszaken bij het Academisch Ziekenhuis in Leiden. Een werkgever die voor huisvesting kon zorgen als men dat wilde, en dat wilden ze wel, die twee. Laura ging op een speelzaal werken en kreeg na twee jaar Jitske, een dochter met een mooie Friese naam, hoewel Laura er toen nog helemaal geen idee van had dat ze later ooit nog in Friesland zou gaan wonen. Bert nam haar daarna van Oegstgeest mee naar Groningen waar hij bij het Academisch Ziekenhuis Groningen (Personeelszaken) terecht kwam.

Laura begon als inval kleuterleidster en nam Jitske gewoon mee, achter op de fiets en daarna mee de klas in. Haar dochter vond het allemaal reuze leuk en leerde al snel om te gaan met leeftijdsgenootjes, iets wat Laura vanuit huis gewoon had meegekregen. Ze kon door haar invalwerk ‘vaste uren’ gaan werken. Een bijzonder systeem destijds. Hoe langer ze als invalkracht werkte, des te meer vaste uren ze kreeg. Dan werkte ze bijvoorbeeld 1 dag als vaste kracht en 1,5 als invalkracht. Of ze viel langere perioden in, bijvoorbeeld als een collega met zwangerschapsverlof ging of zelfs een keertje een heel jaar toen iemand haar stem was verloren.

De verhuizing naar het noorden gaf ook meer financiële armslag. Zo konden ze hun eerste huis kopen. In Lewenborg, een destijds nieuwbouwwijk in Oost-Groningen. Laura werkte ondertussen gewoon door, onder andere in de wijk Vinkhuizen, de school waar ze na haar scheiding bleef werken, maar dat was veel later in haar leven. Want het was beslist niet de laatste verhuizing in Laura’s leven. Verandering in werk bracht immers steeds de nodige verhuizingen met zich mee. Van Groningen, via Haren, naar Zuidhorn, een mooi landelijk dorp ten noordwesten van Groningen waar Laura, zoals ze al eerder had gedaan, haar organisatietalent kon uitnutten. Ze renoveerde de woning (naast haar werk in Vinkhuizen) totdat deze na zeven jaar helemaal ‘af was’.

Maar dit luidde ook het einde van het huwelijk met Bert in. De dochter was inmiddels uit huis en Laura, begin vijftig, zag zich helaas niet oud worden met Bert. Jong getrouwd, en uiteindelijk kunnen levens en de bijbehorende wensen niet meer synchroon lopen. In goede harmonie zijn ze uit elkaar gegaan. Gelukkig dat Laura altijd gezorgd had voor financiële zelfstandigheid en dat het prachtig verbouwde huis in Zuidhorn in deze hoogtijdagen, we spreken over eind jaren negentig, zoveel opbracht dat er met gemak voor elk een eigen huis overbleef.

VIA GRONINGEN, ROLDE NAAR WORKUM

Ze keerde terug naar Groningen in de Hunzewijk waarbij ze gewoon haar werk in Vinkhuizen op de kleuterschool bleef voortzetten. Ze had het eigenlijk prima naar haar zin zo in haar eentje. Maar toch, na anderhalf jaar, komt Willem in haar leven die op het Provinciehuis in Assen werkte als hoofd landelijk gebied en in Rolde woonde, een fraai esdorp, in het noorden van Drenthe, vlak onder de grens met Groningen. Daar woonde hij in een woonboerderijtje dat Laura, net zoals zij in Zuidhorn had gedaan, grondig opknapte. Ze kreeg overigens de volledige vrijheid van Willem. Ging hij lekker een weekje zeilen, dan nam Laura, goed georganiseerd als ze is, in die week een specifiek project onder handen. De badkamer, de keuken, het trappenhuis, etc. Alles werd onder het toeziend oog van Laura in een nieuwe jas gestoken. Een echte make-over, het boerderijtje kon zo in een woonmagazine of het populaire televisieprogramma Binnenste Buiten. Ondertussen werkte ze ook nog gewoon door. Over werk verzetten gesproken.

Willems ouderlijk huis, een woonboerderij in Workum, kwam in 2013 door het overlijden van zijn moeder vrij. Niemand van zijn broers of zussen had interesse. Er moest dan ook wel veel gebeuren. Een stevige klus. Laura was ondertussen vierenzestig, had het werkzame leven vrijwel afgesloten en ‘had nog wel zin in een stevige verbouwing.’ Het resultaat mag er zijn. Alleen de buitenkant bleef helemaal zoals het was, maar binnen bleven alleen alle binten en steunbalken over en konden ze een compleet nieuwe indeling maken. Deze ingrijpende verbouwing duurde drie maanden, maar nu tilt het huis je op. Het voelt vederlicht door de lichtinval en de bijzondere, speelse indeling. Op de biljarttafel, wens van Willem, liggen de tekeningen voor het derde boek van Laura uitgestald.

Laura Gerritsen - portret

DE KERS OP HET WERKZAME LEVEN

Daar zat ze dan in Workum met meer dan dertig jaar werkervaring, het huis ondertussen een droomhuis, en nog tonnen energie aan boord. Ze besloot in Leeuwarden aan de kunstacademie een cursus te volgen waarin ze leerde hoe je een prentenboek kan maken met gescheurd krantenpapier in combinatie met tekeningen. De rest is historie zou je bijna zeggen want inmiddels staat het derde prentenboek opgelijnd om afgeleverd te worden. Wat ze maakt is enig. Ze toont haar eerste boek: ‘Wat me NU is overkomen.’ Vol ervaringen die dicht bij de kleuter staan, zoals het wisselen van tanden, een juf die boos is of het halen van een zwemdiploma. Haar tweede boek, februari 2024, Het 111 Dieren ABC, is een geslaagde uitgewerkte variant op ‘Liesje Leerde Lotje Lopen Langs de Lange Lindenlaan.’ Laura heeft alle letters van het alfabet gekoppeld aan dieren, transport en gekke dingen. Ook weer met dezelfde techniek van gescheurd krantenpapier en tekeningen. Het derde boek wordt een beroepenboek, ook weer gericht op kleuters. De tekeningen die op het biljart liggen zijn ronduit veelbelovend.

Het zijn prentenboeken die de kers op haar werkzame leven vormen. Tijdens haar werk was Laura er al goed in om beeldend iets uit te leggen aan kinderen. Kwam er een kindje uit een achterstandspositie die bepaalde woorden niet kende, dan tekende zij het voorwerp. Bijvoorbeeld een woord als wasknijper (teken die trouwens maar eens). Ook haar eindeloze fantasie sloot helemaal aan bij de belevingswereld van kleuters. Ze kan al haar kennis en kunde kwijt in haar prentenboeken die haar zichtbaar veel voldoening geven, en deze lezer ook trouwens, daar hoef je geen kleuter voor te zijn.

Laura Gerritsen - portret

ZILT

Laura is sinds 2021 lid geworden van Zilt. Aangestoken door het enthousiasme van haar toenmalige stadsgenoot Marian Kort (nu woonachtig in Harlingen) heeft ze de stap gezet. Ze heeft tot dusver geen moment spijt van deze beslissing gehad. Ook niet van het feit dat ze ervoor moet reizen. Ze roemt de gezellige sfeer. Juist het sociëteitskarakter maakt dat er geen druk op zit. Voor veel deelnemers is het kunstenaarschap immers geen broodwinning, maar gaat het om het samenzijn met gelijkgestemden. Zou ze iemand aanraden lid te worden? Ze beantwoordt deze vraag met een volmondig ja.

Laura Gerritsen - portret

Laura, bedankt dat je ons hebt meegenomen naar de onbevangen wereld van het jonge kind. Dat er nog maar veel boeken van jouw hand mogen volgen!

Judy Lohman

Lees hier meer over het boek van Laura.

Scroll naar boven